در این مقاله سعی داریم شما عزیزان را با ۶ ویتامین و ماده مغذی ضروری که باعث تقویت و افزایش راندمان مغز می شوند آشنا کنیم، پس با ما همراه باشید …
در دنیای کنونی که عوامل مختلفی نظیر آلودگی هوا، آب های آشامیدنی آلوده، ترافیک، امواج ماهواره و موبایل، استرس، نگرانی و … بر روی سلامت روح و جسم ما انسان ها تاثیرات منفی بسزایی می گذارند، می بایست حداقل خودمان با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی تا حدود زیادی خود را در برابر اینگونه مخاطرات و تهدیدات پیرامون مصون نگهداریم.
همانطور که همگی میدانیم که مغز بدون شک از مهمترین و پیچیده ترین اعضای بدن هر موجود زنده مهره دار و بیشتر بی مهرگان است که در ما انسان ها مغزمان بیشتر از هر عضو دیگری اکسیژن میسوزاند و به تنهایی بیش از ۳۰ درصد از کالری مصرفی روزانه مان را مصرف می کند.
بطور کلی مغز از ۳ بخش اصلی به نام نیمکره های مخ، مخچه و ساقه تشکیل می شود که بیشتر حجم آن را نیمکره های مخ تشکیل می‌دهند و جالب است که نیمکره چپ فعالیت‌های نیمه راست بدن و نیمکره راست فعالیت‌های نیمه چپ بدن را کنترل می کنند و این دو نیمکره باعث می شوند تا ما انسان ها فکر کنیم و حرف بزنیم.
بنابراین عضوی به این مهمی در بدن، قطعا نیاز به سوخت مناسب برای کارکردن به بهترین شکل را خواهد داشت که همین امر مهم باعث شده تا متخصصان مغز و اعصاب و همچنین متخصصان تغزیه اذعان کنند که ۶ ماده معدنی و ویتامین های زیر می توانند تاثیر بسیار زیادی بر روند فعالیت مغز ما انسان ها داشته باشند.
- ال-آسکوربات، اسکوربیک اسید یا ویتامین C
ویتامین c جامدی سفید رنگ، محلول در آب و غیر سمی است که در برابر حرارت و مواد قلیایی از بین می‌رود و مصرف آن سامانه ایمنی بدن را افزایش میدهد. این ویتامین موجب محافظت پوست در مقابل آثار مخرب اشعه ماورای بنفش نور خورشید بوده و باعث افزایش قدرت ایمنی بدن، استحکام لثه ها و دندان ها می شود.
در واقع ویتامین C یک آنتی اکسیدان محسوب می شود به این صورت که در جریان خون قرار گرفته و اثر شیمایی موادی که به بافت های بدن آسیب می‌رسانند را خنثی می‌کند بنابراین می تواند در پیشگیری از بالا رفتن کلسترول خون و ایجاد لخته های خونی در رگ مؤثر باشد. به گفته محققان بیشترین تراکم ویتامین C ضروری در مغز یافت می‌شود و به ویژه در در غده هیپوفیز (۴۰۰ میلی‌گرم در هر کیلوگرم) بنابراین به اعتقاد آن ها ویتامین C قادر است احتمال بروز سکته مغزی در افراد غیر سیگاری را تا ۳۰٪ و افراد سیگاری را تا ۷۰٪ کاهش دهد.
- تیامین یا ویتامین B1
ویتامین B1 از راه روده جذب خون شده و عامل سوختن قندها در بدن و عملکرد اعصاب است که کمبود آن باعث بروز بیماری بری بری می شود و معمولاً با عوارض قلبی/عروقی همچون تپش قلب، تنگی نفس و هیپرتروفی قلب و عوارض عصبی نظیر پلی نوریت اعصاب محیطی که ممکن است با یک خونریزی مغزی همراه شود. همچنین از عوارض دیگر کمبود ویتامین B1 می توان به ضعف عضلانی، بی اشتهایی، کم شدن حرکات معده، حالت تهوع، تب و لاغری توام با اختلالات رویشی و عوارض پوستی اشاره کرد.
به نقل از مقاله منتشر شده در مجله The Journal of International Medical Research، ویتامین B1 یکی از ویتامین های گروه B است که در مغز و بافت عصبی بدن انسان به میزان زیادی وجود داشته که نقش مهمی در انتقال تکانه های عصبی خواهد داشت و کمبود آن باعث بروز بیماری “نشانگان ورنیکه – کورساکوف” خواهد شد. این بیماری که به “آنسفالوپاتی الکلی” یا “پسیکوز کورساکوف” نیز معروف است، در اصل بدلیل کمبود ویتامین B1 به وجود می آید.
- اسید فولیک، فولات یا ویتامین B9
ویتامین B9 به ندرت سمی بوده و مصرف زیاد آن (بیشتر از ۱۵ میلی گرم) می تواند باعث مشکلات خواب، مشکلات معده، واکنش‌های پوستی و تشنج شود. اسید فولیک برای سلامتی سیستم عصبی، خون و یاخته ها حیاتی است و بدن را در مقابل بیماری های قلبی، نقص های مادر زادی، پوکی استخوان و سرطان حفظ می کند. ویتامین B9 به وفور در اسفناج، لوبیا قرمز، بادام زمینی، جگر، عدس، سبوس برنج، مخمر آبجو، آرد سویا، نخود چشم سیاه، لوبیای مرمری، برگ شلغم، گندم، کدو تنبل یافت می شود.
به علت اینکه نیمی از ویتامین B9 بدن در کبد ذخیره می شود اگر فرد دچار بروز بیماری های کبدی شود احتمال اینکه بدن با کمبود ویتامین های خانواده B مواجه شود بسیار زیاد است.
- کلسیم
کلسیم فراوان ترین ماده کانی موجود در بدن انسان بوده و بیشتر در دندان و استخوان ها یافت می شود و حدود ۱ کیلوگرم از وزن بدن را کلسیم تشکیل می دهد. جذب کلسیم در بدن از طریق جریان خون و توسط دیواره های روده انجام می شود. یکی از عوامل جذب بیشتر کلسیم در بدن وجود ویتامین D بوده به همین دلیل قرص های مکمل کلسیم معمولاً دارای مقداری ویتامین D هستند تا روند جذب بهتر انجام شود.
کلسیم موجود در خوراکی هایی چون اسفناج و چغندر به خوبی کلسیم موجود در شیر جذب نمی شوند زیرا وجود ماده ای به نام اگزالات در آن ها جذب کلسیم باعث کاهش جذب کلسیم می شود. کلسیم نقش مهمی به عنوان پیام رسان سلول های عصبی ایفا می‌کند بنابراین کاهش آن در بدن باعث اخلال در روند فعالیت های مغزی خواهد شد.
- منیزیم
منیزیم به عنوان سومین عنصر فراوان محلول در آب دریا و هشتمین عنصر فراوان در پوسته زمین برای قلب، عضله و کلیه انسان مهم بوده، باعث فعال شدن آنزیم ها شده، به بدن انرژی میدهد، استرس، افسردگی و بیخوابی را کاهش می دهد، همچنین باعث کاهش فشار خون و جلوگیری از سکته قلبی نیز می شود.
منیزیم تقریبا در اکثر مواد خوراکی یافت می شود اما می توان از جودوسر، موز، سیب زمینی، گشنیز، شوید، دانه غلات، تخم کدو، تخم زیره، تخم ترخون، تخم مرزنجوش، بادام زمینی، برگ سبر سبزیجات، غلات، گندم، آرد سویا، تخم کتان نیز نام برد. بطور کلی منیزیم اهمیت ویژه ای برای تبدیل بسیاری از ویتامین های گروه B به حالت فعالشان دارد اما باید توجه داشت که اگر جزو بیماران شدید کلیوی یا قلبی هستید بدون مشورت پزشک از مکمل های منیزیم استفاده نکنید.
- زینک یا روی
روی جزو عناصر ضروری و حیاتی زندگی ما انسان ها است که به طور عمده در ماهیچه ها ذخیره می شود. بعد از آهن بیشترین میزان را در بدن انسان دارد اما در یاخته های خونی سفید و قرمز، پرده شبکیه چشم و استخوان ها نیز یافت می شود، البته غده پروستات مردان نیز بیشترین مقدار روی را نسبت به سایر اندام ها در خود جای می دهد.
همچنین روی در بدن کمک به جلوگیری از سرطان، تقویت فعالیت سیستم ایمنی، تقویت و بهبود باروری مردان، تقویت حس چشایی و بویایی، درمان روماتیسم مفصلی، درمان بی اشتهایی، افزایش سرعت بهبود زخمها نیز می کند. هر چند که هنوز دانشمندان دقیقا نمی‌دانند که روی چه نقشی در حفظ سلامت مغز خواهد داشت اما به علت وجود مقادیر زیادی روی در “نورون های حاوی روی” در بخش پیشامغز، کمبود آن باعث بروز اختلالات مختلف عصبی و روانی خواهد شد.
